Jak wybrać śpiwór?

2. Waga (wypełnienie) i cena

Dobry śpiwór

To prawda, zawsze lepiej wybrać śpiwór o poziom cieplejszy. Niestety, im cieplejszy śpiwór, tym robi się cięższy. Dla osób niosących plecak przez kilka dni, każde pół kilograma dodatkowej wagi zaczyna robić różnicę.

Im lżejszy z kolei śpiwór dla takich samych parametrów cieplnych, tym droższy. Gdy poznamy już minimum temperaturowe dla naszego śpiwora (które nie podlega negocjacjom), chcemy wybrać możliwie najlżejszy i najtańszy model. Postaram się Wam pomóc z dokonaniem optymalnego wyboru.

Śpiwór puchowy a śpiwór syntetyczny – waga

Wypełnienie sprawia, że śpiwór turystyczny cechuje się zupełnie innymi właściwościami.

Puch w porównaniu do syntetyku ma lepsze parametry termiczne. To niesamowite, ale mimo postępu technologicznego ciągle nie udało się wyprodukować materiału o termice zbliżonej do puchu. Mając dwa śpiwory, jeden puchowy a drugi syntetyczny, o takiej samej termice (Temp comfort) mamy pewność, że puchówka będzie mniejsza i lżejsza. Po prostu mniej puchu niż syntetyku w wypełnieniu wystarczy do zapewnienia takiej samej izolacji.

Puch puchowi nierówny. Dwie podstawowe charakterystyki definiują jakość puchu

• Stosunek puchu do pierza, np 90/10 Puch izoluje lepiej, ale pierze zapewnia sprężystość i odporność na wilgoć. Proporcja 90/10 jest wzorcowa.
• CUI, czyli rozprężalność puchu. CUI definiuje, jaką objętość w calach sześciennych wypełni uncja puchu. Im wyższa rozprężalność, tym wyższa termika. Śpiwory o CIU +800 mają bardzo wysoką jakość. Od CUI powyżej 600 jakość jest przyzwoita. (dla lepszego wyobrażenia: uncja = 28,35 gram, cal = 2,54 cm, CUI 800 oznacza, że 1 gram puchu wypełni kostkę o boku 7,73 cm)
• Puch gęsi jest lepszy, ale droższy od puchu kaczego.

Porównajmy 3 śpiwory:

Policzmy termikę:

• Deuter 0,390 (waga wypełnienia w kg) x 0,8 (zawartość puchu w całości wypełnienia) x 625 (rozprężalność) = 195
• Marmot 0,360 x ? x 650. Tutaj nie mamy stosunku puchu/pierza. Termika jest jednak nieco lepsza niż ta Deutera. Przy założeniu puchu 85/15 otrzymamy wynik 0,360 x 0,85 x 650 = 199
• Sea to Summit 0,350 x 0,85 x 650 = 193

Wyniki pokrywają się z podanym zakresem temperatur – najsłabszą termikę ma śpiwór Sea to Summit  (193) i pokrywa się to z najsłabszym zakresem temperatur. Jeśli producent zapyta nas, czy życzymy sobie „dopuszenia” śpiwora, możemy łatwo policzyć potencjalny nowy współczynnik termiki, porównać z innym dostępnym modelem mającym identyczny współczynnik i oszacować nowy zakres temperatur.

Śpiwór syntetyczny o podobnych (albo nawet nieco gorszych) własnościach termicznych zawsze będzie cięższy od śpiwora puchowego:

Zwróćcie jednak uwagę na różnicę w cenie – jest diametralna! Moim zdaniem dopiero przy bardzo niskich temperaturach minimalnych waga śpiworów różni się na tyle, żeby zrekompensować różnicę w cenie.

Różnica w wadze: ponad pół kilo zaczyna równoważyć różnicę w cenie. Nasz śpiwór zimowy będzie raczej śpiworem puchowym.

Śpiwór puchowy a śpiwór syntetyczny – pozostałe właściwości

Waga, w połączeniu z ceną, jest podstawowym czynnikiem decydującym o wyborze wypełnienia śpiwora. Warto jednak wspomnieć o kilku dodatkowych czynnikach mogących wpłynąć na naszą decyzję

• Żywotność – każde wypełnienie skompresowane traci swe właściwości termiczne. To dlatego śpiwór powinniśmy przechowywać w domu w stanie rozłożonym, najlepiej powieszony w szafie na wieszaku. Worek kompresyjny używamy tylko do transportu! Puch jest bardziej odporny na zgniatanie, włókna syntetyczne łatwiej i szybciej się łamią. Dlatego śpiwór puchowy jest wytrzymalszy, może nam posłużyć bez zmian termiki 10 lat, a dobrze konserwowany do 20 lat! Śpiwór syntetyczny po 4 latach zaczyna tracić właściwości, po 10 latach nadaje się do wyrzucenia. Wniosek prosty – śpiwór puchowy jest 2 razy bardziej wytrzymały niż syntetyk.
• Wilgoć – śpiwór puchowy lepiej odprowadza wilgoć (nie czujemy wilgoci/potu śpiąc), jednak po namoknięciu traci całkowicie właściwości termiczne i długo schnie. To sprawia, że śpiwór puchowy jest kiepskim rozwiązaniem na wyprawy w rejony o dużej wilgotności powietrza lub w okresie silnych opadów deszczu. Tropiki, Arktyka, październikowa zlewa w Bieszczadach – tu lepiej sprawdzi się śpiwór syntetyczny.
• Konserwacja – syntetyk łatwiej utrzymać w czystości, łatwiej go też konserwować
• Szybkość nagrzewania się – puchówka działa w przeciągu sekund, syntetyk w przeciągu minut.
• Kompresja – śpiwór puchowy jest niemal bezużyteczny bez odpowiedniej maty do spania. Skompresowany pod ciężarem ciała puch traci swe właściwości termiczne i bez grubej karimaty, a najlepiej maty, mamy wrażenie spania na zimnych kamieniach. Śpiwór syntetyczny dużo lepiej znosi gniecenie, tutaj możemy sobie pozwolić na nieco słabszą izolację od podłoża. Zwróćcie uwagę, że waga grubej maty i lekkiego śpiwora puchowego często jest identyczna wadze lekkiej maty/karimaty i śpiwora syntetycznego!

Przykłady

Przykład 1:

Wybieram się latem na spływ kajakowy. Spać będziemy na brzegu. Spływ kajakowy oznacza przebywanie w wilgotnym środowisku i możliwość zamoczenia śpiwora. Dodatkowo, spanie przy brzegu rzeki nie sprzyja ewentualnemu suszeniu sprzętu. Jako że śpiwór puchowy dramatycznie traci właściwości termiczne po zamoczeniu i trudno się go suszy, wybieram śpiwór syntetyczny. Miejsce na bagaż w kajaku jest w pewien sposób ograniczone, staram się wybrać możliwie kompaktowy (mały po złożeniu) śpiwór. Kryterium wagi nie jest dla mnie najważniejsze. Zatem: sprawdzam prognozę pogody na najbliższe noce -> odejmuję minimum 5 stopni dla bezpieczeństwa (przy wodzie jest zawsze zimniej) -> w otrzymanym limicie temperaturowym szukamy możliwie małego śpiwora syntetycznego.

Przykład 2:

Wybieram się samochodem na camping. Mam możliwość przewiezienia całego sprzętu w bagażniku. Na campingu tylko rozbiję namiot i wskoczę do śpiwora.

W tym przypadku najlepszym wyborem jest jak najgrubszy śpiwór syntetyczny. Waga nie ma tu znaczenia, możemy zatem postawić na komfort i wybrać odpowiednio gruby model. Cenowo śpiwór syntetyczny zawsze będzie tańszy niż śpiwór puchowy w tym samym zakresie temperatur. Czyli: sprawdzamy prognozę pogody na najbliższe noce -> odejmujemy minimum 5 stopni dla bezpieczeństwa -> w otrzymanym limicie temperaturowym szukamy najtańszego śpiwora syntetycznego. Może być gruby i ciężki, przecież i tak zapakujemy go do auta.

Przykład 3:

Jadę wczesną jesienią w Bieszczady. Nocą temperatura może zbliżyć się do 5°C. Potrzebuję ciepłego, ale też lekkiego i małego po spakowaniu śpiwora – przez cały dzień swój dobytek będę nosił na plecach. Przez lekki śpiwór rozumiem taki o wadze poniżej 1kg.

a) Jestem mężczyzną, zimno odczuwam standardowo. W limicie do 5°C jestem w stanie znaleźć śpiwory syntetyczne i puchowe o wadze poniżej 1kg. Jeśli mój budżet jest ograniczony, wybieram syntetyk. Będzie pewnie nieco cięższy niż model puchowy, ale ciągle wystarczająco lekki. Jeśli mogę zaszaleć finansowo, kupię śpiwór puchowy. Posłuży mi on potencjalnie także w jeszcze chłodniejsze dni.

b) Jestem kobietą lub po prostu zmarzlakiem. Wówczas od spodziewanej temperatury odejmuję 5 stopni. Moim limitem jest 0°C. W takim limicie niemożliwe jest znalezienie syntetyka o wadze niższej niż 1kg nawet dla Temp limit. Jedynym rozwiązaniem jest wybór śpiwora puchowego. Porównuję ceny, nie daję się zwariować w temacie maksymalnego zbijania wagi. Mam na uwadze, że moim celem było zejście poniżej 1kg. Wybieram najtańszy model dla Temp 0°C i poniżej 1kg.

Przykład 4:

Jadę późnym latem w góry, spać będę w schronisku. Jako że mam zamiar chodzić od schroniska do schroniska, cały dobytek będę nosił na plecach. Szukam więc możliwie lekkiego śpiwora. Nie grozi mi zmarznięcie w nocy, w schronisku temperatura nie powinna spaść poniżej 18°C. W takiej sytuacji mając ograniczone środki pieniężne wybieram śpiwór syntetyczny. Do spania w schronisku potrzebuję jednego z najsłabszych termicznie, a przez to najlżejszych śpiworów. Różnica w wadze śpiwora syntetycznego i śpiwora puchowego dla wysokich temperatur jest na tyle niewielka, że nie ma żadnego sensu dopłacanie kilkuset złotych dla odjęcia 100g wagi.

Wnioski

Podsumujmy: śpiwór puchowy wybieram, gdy jadę w zimne, suche tereny, gdy przez większość dnia będę nosił cały sprzęt na plecach. W zimnym środowisku różnica w wadze śpiwora robi się na tyle istotna, że warte jest dopłacenie do śpiwora puchowego. Osobiście rozważyłby kupno:

1. śpiwór na warunki letnie to np. Małachowski 300 II Ultralight, w cenie około 900 PLN. Kupić go możesz TUTAJ.
2. śpiwór na sezon wiosna – jesień polskiego producenta, firmy Cumulus, model Panyam 450. Lekko powyżej 1000 PLN czyli ciągle przyzwoita cena. Dostępny TUTAJ.
3. jako alternatywę dorzucę kolejnego Cumulusa, tyle że model Mysterious Traveller 500. To tańszy odpowiednik Panyama 450, kosztuje ‚zaledwie’ 850 PLN. Zapraszam TUTAJ.

W każdej innej sytuacji, a w szczególności w ciepłe noce, w mokrym, wilgotnym środowisku, tam, gdzie często pada, na noclegi w schronisku, na wycieczki samochodem, wybieram śpiwór syntetyczny. Zachowuje się tak samo lub lepiej niż puchówka przy dużo niższej cenie. Tu również polecę Wam trzy opcje:

1. śpiwór Deuter Trek Light 200, nada się od późnej wiosny do ciepłej jesieni. Jest bardzo lekki, choć nietani. Chcąc mieć Trek Light, trzeba wydać około 750 złotych i zobaczcie TUTAJ.
2. jeśli nie przewidujecie spania w ekstremalnych warunkach, to do schroniska w zupełności powinien wystarczyć Wam śpiwór Fjord Nansen Finmark. Kosztuje znacznie mniej od Deutera, bo około 250 PLN. Kupicie go TUTAJ.
3. a jeśli zupełnie nie macie pieniędzy, to kupcie choć Fjord Nansen Drammen żeby nie trząść się z zimna: TUTAJ.

Na zakończenie

Gratuluję każdemu, komu udało się przebrnąć przez cały artykuł. Mam nadzieję, że będziesz teraz w stanie dokonać świadomego wyboru i nie zostaniesz naciągnięty przez sprzedawcę na niepotrzebny wydatek. Pamiętaj, wybór śpiwora zawsze zaczynamy od analizy środowiska i temperatury, w jakiej będziemy go używać. Na temperaturze nie można oszczędzać, tutaj nie ma miejsca na kompromisy. Noc służy regeneracji sił i zły dobór śpiwora może zrujnować całą wyprawę. Po zdefiniowaniu temperatury analizujemy, jak istotnym czynnikiem jest dla nas waga śpiwora i pod tym kątem wybieramy optymalny dla nas model.

Cena jest pochodną dokonanego wyboru, czasem modele o tych samych parametrach temperaturowych i niemal identycznej wadze mogą różnić się cenowo o kilkadziesiąt a nawet kilkaset złotych. Jeśli nie możemy pozwolić sobie na dany śpiwór, to szukamy czegoś cięższego, ale nigdy mniej ciepłego!

Do zobaczenia na szlaku!

Photo credit: Snap Man via Foter.com / CC BY-NC
Photo credit: MandelMedia via Foter.com / CC BY-ND

Pomogłem? Zainteresowałem? Doceniasz to, co robię? Podziękuj mi osobiście dołączając do grona fanów na Facebooku - dla Ciebie to jedno kliknięcie, u mnie tyle radości :)

A jeśli jesteś dopiero pierwszy raz na blogu, to najlepiej zacznij od TEJ STRONY.

Poznajmy się lepiej!