Wskaźnik atrakcyjności turystycznej

Dyskusja o wyższości gór nad morzem przypomina trochę debatę o wyższości Wielkanocy nad Świętami Bożego Narodzenia. Podobnie jak święta, każdy rejon Polski ma gorących zwolenników gotowych bronić swojego zdania do upadłego. Doceniając wysiłek lokalnych patriotów ja zastanawiam się, czy istnieje obiektywny wskaźnik pozwalający ocenić walory turystyczne rejonu. Pod lupę biorę zaproponowany przez GUS wskaźnik atrakcyjności turystycznej.

Atrakcyjność turystyczna

Problem zaczyna się przy samej definicji atrakcyjności turystycznej. Bo czym tak naprawdę jest atrakcyjność turystyczna? Jedni wskażą walory widokowe – atrakcyjne turystycznie będą rejony malowniczo położone. Za atrakcyjne turystycznie na pewno można uznać rejony górskie, nadmorskie, położone nad jeziorami czy porośnięte lasami.

Inni powiedzą, że na atrakcyjność turystyczną mają wpływ przede wszystkim walory kulturowe. Atrakcyjne rejony to te, w których znajdziemy najcenniejsze kulturowo zabytki, zwłaszcza te najstarsze, wpisane na listę UNESCO. Na atrakcyjność kulturową wpływ mieć też będzie ilość imprez masowych w rejonie, liczba teatrów, ale też obiektów kultu religijnego – celu pielgrzymek. Pielgrzymki to przecież także forma turystyki…

Atrakcyjność turystyczna w końcu wiąże się z dostępnością bazy noclegowej. Rejony piękne widokowo, ale niedostępne, trudne do zwiedzania będą zdaniem GUS mniej atrakcyjne turystycznie (statystycznie) od obszarów z rozbudowana bazą noclegową. Choć tutaj polemizowałbym z GUSem. Czy aby na pewno Beskid Niski jest mniej atrakcyjny turystycznie od Zakopanego?

Podsumujmy. Wskaźnik atrakcyjności turystycznej bierze pod uwagę aspekty:

• środowiskowe
• kulturowe
• związane z baza hotelową

Wskaźnik atrakcyjności środowiskowej

Na tle państw europejskich, Polska zalicza się do krajów o najwyższym wskaźniku różnorodności biologicznej. Oznacza to, że w Polsce znajdziemy ponadprzeciętnie dużo różnych gatunków zwierząt zamieszkujących zróżnicowane środowiska. Duża ilość lasów, obszarów wodnych i błotnych, ekstensywne rolnictwo sprzyja bytowaniu zwierząt na terenie Polski.

Polska od wielu lat aktywnie chroni środowisko. Około 33% powierzchni kraju (!) to obszary prawnie chronionej przyrody. Składają się na to:

• parki narodowe
• parki krajobrazowe
• rezerwaty przyrody
• obszary Natura 2000
• obszary chronionego krajobrazu
• pomniki przyrody

Pierwsze trzy mają szczególne znaczenie przyrodnicze. Im więcej parków narodowych, krajobrazowych i rezerwatów, tym wyższy wskaźnik atrakcyjności środowiskowej otrzyma gmina. Dodatkowe punkty otrzymać można za:

• wielkość i jakość obszarów górskich (powierzchnia, klasa gór)
• wielkość i jakość wód (występowanie dużych jezior, wód gruntowych)
• długość linii brzegowej
• ilość łóżek w zakładach uzdrowiskowych

Patrząc na mapę poniżej widzimy, że istotnie największą wartość atrakcyjności środowiskowej mają powiaty położone nad morzem, w górach lub na pojezierzach.

Najbardziej atrakcyjne środowiskowo powiaty

Podsumujmy zestawienie. Biorąc pod uwagę tylko czynniki środowiskowe, najbardziej atrakcyjnymi powiatami kraju są:

1. bieszczadzki
2. nowosądecki
3. nowotarski
4. leski
5. tatrzański
6. kłodzki
7. żywiecki
8. słupski
9. sanocki
10. kołobrzeski

Wygrywa powiat bieszczadzki. Na obszarze powiatu znajduje się w końcu największy górski park narodowy w Polsce, Bieszczadzki Park Narodowy, a także Park Krajobrazowy Gór Słonnych. Znajdziemy tutaj także interesujące krajoznawczo obszary wodne: Park Krajobrazowy Doliny Sanu.

Drugie miejsce zajmuje powiat nowosądecki, także położony w górach. Tereny górskie, malownicze doliny rzeczne Dunajca, Zalew Rożnowski i duża ilość zakładów uzdrowiskowych działają na korzyść powiatu. Nie bez znaczenia jest też fakt, że niemal połowę obszaru powiatu pokrywa las. Powiat leski i nowotarski to także góry, liczne uzdrowiska i zasoby wodne (Zalew Soliński, Zalew Czorsztyński).

Tereny nadmorskie nieco ustępują atrakcyjnością obszarom górskim. Najwyżej notowany powiat słupski zajmuje 8 miejsce w zestawieniu. Poza długą linią brzegową powiat szczyci się cennymi obszarami chronionymi (Słowiński Park Narodowy) i dużymi jeziorami nadmorskimi.

Wskaźnik atrakcyjności kulturowej

Ten wskaźnik zmierzyć chyba jeszcze ciężej. Na atrakcyjność kulturową mają wpływ wydarzenia kulturalne organizowane w regionie, ilość teatrów, muzeów a także ‚jakość’ zabytków. Wyliczając wskaźnik atrakcyjności kulturowej, GUS kalkuluje:

• liczbę zabytków ogółem
• liczbę zabytków powstałych przed XVI w.
• liczbę obiektów z listy UNESCO
• liczbę pomników historii
• liczbę pielgrzymów
• liczbę miejsc na widowni w teatrach
• liczbę uczestników imprez masowych
• liczbę osób zwiedzających muzea

Widzimy więc, że nawet powiaty o krótkiej historii, mające niewiele zabytków mogą być atrakcyjne kulturowo. Tak stanie się z miejscami pielgrzymek a także popularnymi imprezami masowymi – podniosą atrakcyjność kulturową regionu.

Spójrzmy na mapę poniżej. Widać, że najcenniejsze kulturowo obszary związane są z dużymi ośrodkami miejskimi. Największe zagęszczenie atrakcyjnych kulturowo powiatów znajdziemy w województwie małopolskim i dolnośląskim. Pasjonaci historii i kultury chętnie wybiorą się też zwiedzać województwo śląskie, wielkopolskie i okolice Warszawy.

Najbardziej atrakcyjne kulturowo powiaty

Podsumujmy zestawienie. Biorąc pod uwagę tylko czynniki kulturowe, najbardziej atrakcyjnymi powiatami kraju są:

1. Warszawa
2. Kraków
3. Wrocław
4. Gdańsk
5. krakowski
6. wielicki
7. Toruń
8. Poznań
9. Katowice
10. Częstochowa

Zdecydowani liderzy zestawienia to dwa miasta : Warszawa i Kraków. Silne trzecie miejsce ma Wrocław. Potem stawka się wyrównuje. Powiat wielicki silnie zyskuje na liczbie osób zwiedzających muzea (kopalnia soli w Wieliczce), miasto Częstochowa wygrywa na olbrzymiej liczbie pielgrzymów (Jasna Góra).

Bardzo podobny wynik otrzymują Gdańsk i Toruń. Tymczasem może się wydawać, że dużo chętniej odwiedzanym miastem jest Gdańsk… Więcej na ten temat TUTAJ.

Wskaźnik atrakcyjności biznesowej

Na koniec krótko o wskaźniku będącym znakiem naszych czasów. Coraz częściej turystom nie wystarczają już same walory środowiskowe i kulturowe. Wybierając miejsce wakacji, sprawdzają także jakość bazy noclegowej. Im więcej i łatwiej dostępnych miejsc w obiektach hotelowych, tym bardziej atrakcyjny staje się powiat w oczach turystów.

Trzeba również wspomnieć o ważnym segmencie turystyki, jakim jest turystyka biznesowa. Ten segment opiera się na udziale w szkoleniach i konferencjach, zwiedzanie regionu organizując nieco przy okazji. Turyści biznesowi zatrzymują się w hotelach, skupiając wokół ośrodków z dużą ilością sal konferencyjnych.

Najwyższy wskaźnik atrakcyjności biznesowej mają powiaty:

1. Warszawa
2. Kraków
3. jeleniogórski
4. Gdańsk
5. Wrocław

Podsumowanie: wskaźnik atrakcyjności turystycznej

Sumując trzy składowe: atrakcyjność kulturową, środowiskową i biznesową, otrzymujemy wskaźnik atrakcyjności turystycznej. Powiaty mające najwyższą wartość wskaźnika są najbardziej atrakcyjne turystycznie w Polsce. Jakie to powiaty? Poznajcie wielką piętnastkę:

Najbardziej atrakcyjne turystycznie powiaty w Polsce (TOP 15):

1. Warszawa
2. Kraków
3. tatrzański
4. nowosądecki
5. nowotarski
6. Wrocław
7. kłodzki
8. Gdańsk
9. krakowski
10. jeleniogórski
11. bieszczadzki
12. warszawski
13. leski
14. wielicki
15. żywiecki

Wygrywa Warszawa. Decydujące znaczenie mają tu walory kulturowe i sprzyjające środowisko dla turystów biznesowych. Niewiele niżej jest Kraków, tu źródłem atrakcyjności są przede wszystkim walory kulturowe. Kolejne 3 miejsca to górskie powiaty województwa małopolskiego. Bogate walory środowiskowe i kulturowe powiatów tatrzańskiego, nowosądeckiego i nowotarskiego są niezaprzeczalne.

Kolejne miejsca to Dolny Śląsk (Wrocław, kłodzki). Dopiero na 8 pozycji pojawia się pierwszy reprezentant Pomorza: Gdańsk. Lider zestawienia środowiskowego, powiat bieszczadzki, wyraźnie traci na braku infrastruktury biznesowej i mniejszej ilości walorów kulturowych, spadając w ostatecznym zestawieniu dopiero na 11 miejsce.

Źródło:

raport Turystyka w 2015 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2016.

Photo credit: EmpIoia via Foter.com / CC BY-ND

Photo credit: KennethYR via Foter.com / CC BY-NC-ND

Photo credit: Artur Malinowski via Foter.com / CC BY

Pomogłem? Zainteresowałem? Doceniasz to, co robię? Podziękuj mi osobiście dołączając do grona fanów na Facebooku - dla Ciebie to jedno kliknięcie, u mnie tyle radości :)

A jeśli jesteś dopiero pierwszy raz na blogu, to najlepiej zacznij od TEJ STRONY